Rijden op Waterstof en overzicht tankstations

De wetenschap schrijdt voort. Waar auto´s voorheen enkel op diesel, benzine of gas reden, deed de elektrisch rijden inmiddels succesvol zijn intrede. Studenten van de TU experimenteren al langer met auto´s op zonne- energie. Relatief nieuw is de opkomst van het rijden op waterstof. Waterstof tank je net zo snel als een fossiele brandstof, terwijl er alleen water uit je uitlaat komt. Wil je weten wat waterstof is, hoe het wordt gewonnen en hoe een waterstofauto werkt? Ben je benieuwd of er voldoende tankstations zijn om waterstof te tanken? In dit artikel lees je er alles over.

Wat is waterstof?

Waterstof is het meest voorkomende element in het heelal. Veel sterren bestaan uit waterstof. Waterstof is een reukloos, smaakloos, kleurloos maar hoogst ontvlambaar gas. Het is niet giftig. Het wordt als scheikundig element als H1 (Hydrogenium) aangeduid.
Het komt op aarde niet in pure vorm voor omdat het molecuul zich direct aan zuurstof bindt en zo water vormt (h2O). Vandaar dat waterstof op een andere manier moet worden gewonnen. Dat kan met behulp van kolen of aardgas maar deze manier is niet duurzaam. Er komt CO2 (koolstofdioxide) bij vrij. Desondanks wordt waterstof voor het merendeel op deze manier geproduceerd. Het wordt ook wel grijze waterstof genoemd.
Wanneer er grijze waterstof wordt geproduceerd maar waarbij de vrijgekomen CO2 in ondergrondse tanks wordt opgeslagen, wordt er over blauwe waterstof gesproken. Op dit moment kan blauwe waterstof in de meeste landen goedkoper worden geproduceerd dan groene waterstof (zie hieronder). De ontwikkeling van groene waterstof verkeert nog in de beginfase.
Door middel van elektrolyse kan gelukkig op een meer duurzame manier waterstof worden gewonnen. Er komt dan geen CO2 vrij. Er is voor deze methode wel elektriciteit nodig. Wanneer deze elektriciteit volledig uit zonne- of windenergie wordt opgewekt, wordt over groene waterstof gesproken.
Omdat waterstof én het meest voorkomende element is én bij de verbranding ervan water vrij komt, is een tekort aan waterstof hoogst onwaarschijnlijk. Dat is een prettige gedachte en staat garant voor energiezekerheid voor ons allen maar ook in de toekomst voor ons nageslacht.

Waterstof, is dat wel veilig?

Het gebruik van waterstof is niet gevaarlijker of veiliger dan het gebruik van andere brandstoffen. Het gebruik van energie brengt altijd enig risico met zich mee. Wel verschillen de eigenschappen van waterstof sterk dan die van andere fossiele brandstoffen. Met die nogal afwijkende eigenschappen(zoals hoge druk) moet geleerd worden mee om te gaan.
Waterstof is niet giftig. Wanneer het onverhoopt wordt ingeademd, levert dat geen gevaar op. Doordat waterstof reukloos, kleurloos en smaakloos is, kan het niet worden waargenomen door mensen.
In de industrie wordt waterstof al tientallen jaren probleemloos en veilig toegepast. Waterstof is een veilige energiedrager.

De grootste veiligheidsrisico´s van waterstof hebben betrekking op de vluchtigheid, de lage ontstekingsenergie en de hoge druk.
Waterstof is explosief in afgesloten ruimtes waar zowel zuurstof als een ontstekingsbron aanwezig zijn.
Hoewel de vluchtigheid van waterstof lekkages uit opslagtanks, leidingen of drukvaten tot gevolg kan hebben, kan het in geval van brand of andere calamiteiten, snel worden afgelaten. Dat komt omdat waterstof 14 keer lichter dan lucht is.
Wanneer fabrikanten goede materiaalkeuzes maken conform geijkte normeringen, kan lekken of ontsteken bij waterstofinstallaties worden tegengegaan.
Daarom mag bij waterstofinstallaties niet worden gerookt en mogen geen andere activiteiten plaatsvinden waarbij ontstekingen kunnen worden veroorzaakt en gelden er uiteraard strenge brandveiligheidsvoorschriften. Bij waterstof tankstations worden externe invloeden zoals aanrijdingen tegengegaan door betonnen constructies. Wist je dat waterstoftanks in voertuigen aan kogel- en granaattesten worden onderworpen?

Rijden op waterstof

Omdat er alleen zuiver water als reststof vrijkomt, is waterstof een veelbelovend iets voor de mobiliteit. Er rijden inmiddels al bussen en auto´s op waterstof rond. Rijden op waterstof biedt namelijk grote voordelen. Er ontstaat géén luchtvervuiling en waterstofauto´s produceren zo goed als geen geluid.

Verder is de grote range (600 kilometer of meer) en de snelle tanktijd een groot pluspunt in het vergelijk met elektrische auto´s, waarvan de oplaadtijd minstens 30 minuten bedraagt en de range maximaal 400 kilometer.
Waterstofwagens zijn wel relatief duur qua aanschaf.
Het afbreken van een Lithium-ion batterij is slecht voor het milieu.
Het recyclen van een waterstofauto heeft slecht in geringe mate impact op het milieu omdat ze maar een hele kleine batterij hebben. Dit in tegenstelling tot elektrische auto´s.
Wie privé een waterstofauto aanschaft, hoeft géén motorrijtuigenbelasting te betalen. Ben je een zakelijke rijder, dan betaalde je in 2020 slechts 8% bijtelling. Ondernemers mochten in 2020 maar liefst op 36% milieu-investeringsaftrek rekenen.

Waterstof tankstations Nederland

Momenteel zijn er in Nederland negen operationele waterstof tankstations. Niet zo verwonderlijk gezien het nog geringe marktaandeel van voertuigen dat op waterstof rijdt en de exhorbitante exploitatiekosten. De aanleg van een klein waterstof tankstation bedraagt al gauw een slordige één miljoen Euro.
De verwachting is dat het aantal waterstof tankstations in Nederland én in België de komende jaren tenminste verdubbelt. Vanuit Europa is momenteel al subsidie voor een 20-tal nieuwe waterstof tankstations toegekend.
Duitsland telt zo´n 87 waterstof tankstations.

Ook in België zijn er drie operationele waterstof tankstations beschikbaar.

Waterstof tanken, wat kost dat?

Zoals dat ook bij gewone tankstations het geval is, verschilt de prijs van een kilo waterstof per waterstof tankstation. De gemiddelde prijs voor een kilo waterstof is momenteel ongeveer € 11. Toch kan de prijs van een kilo waterstof niet met de literprijs voor diesel of benzine worden vergeleken. Omgerekend in kilometers ligt de prijs van waterstof ergens tussen de diesel- en benzineprijs in. Met een kilo waterstof is het bereik iets meer dan 100 kilometer. Veel personenauto´s op waterstof hebben een tankinhoud van minstens vijf kilo.